Tijdens de collegereeks HR-leiderschap vertelt Oude Luttikhuis welke drie vragen een HR professional kan stellen.

Stel, je bent HR manager en op maandagochtend gaat de telefoon. Het is je CEO. Met schokkend nieuws. Samen met alle andere directieleden heeft hij, op uitnodiging van een belangrijke klant, een weekend doorgebracht op een ver eiland. Maar helaas, door een staking vliegen er geen vliegtuigen meer terug. “En dus krijg jij een dringend verzoek”, zegt Sander Oude Luttikhuis. “Kun jij de komende weken de organisatie draaiend houden? O ja: overwerkuren worden doorbetaald.”

En bij het college dat Oude Luttikhuis geeft voor de 6-delige collegereeks HR-Bedrijfskunde, komt bovenstaande casus terug. Waarschijnlijk heeft die HR-manager namelijk een probleem. Natuurlijk, het aannamebeleid en de werknemerstevredenheidsonderzoeken lopen in de komende weken gewoon door. Maar hoe zit het met beleid dat gerelateerd is aan de cijfers? Dat is voor HR-functionarissen vaak onbekend terrein – en dus is dit waar Oude Luttikhuis tijdens zijn college op inzoomt.

Preciezer gezegd: hij traint HR in het stellen van drie vragen:

1. Hoe wordt hier het geld verdiend?
2. Waarin wordt het geld geïnvesteerd?
3. En met welk geld wordt alles gefinancierd?

Hoe?

De eerste vraag lijkt simpel. Waar het geld mee wordt verdiend – dat moet HR toch weten. Maar volgens Oude Luttikhuis is de werkelijkheid vaak ingewikkeld. “Misschien brengt jouw bedrijf al jaren bepaalde producten en diensten naar de markt. En misschien zag je je klanten steeds weer terugkomen. Maar stel nu eens voor dat die klanten opeens wegblijven. Dan moet je kritisch kijken naar je waardepropositie.

>>> Tip: De 6-delige collegereeks HR-Bedrijfskunde

Neem bijvoorbeeld Nokia: dat heeft zichzelf diverse malen opnieuw uitgevonden. Ze begonnen als bedrijf in houtpulp en gingen toen over naar rubber producten. Vervolgens switchten ze naar de mobiele telefoons, en nu zitten ze in de telecomnetwerken. Die flexibiliteit, dat snel kunnen inspelen op de veranderende vraag, dat maakt bedrijven op langere termijn succesvol.”

Waarin?

Dan vraag 2: waarin wordt het geld geïnvesteerd? Oude Luttikhuis kent organisaties die juist wat dit betreft in problemen kwamen. “GGZ-instellingen hebben vaak veel vastgoed op de balans, want zij hebben geïnvesteerd in bedden. Dat is ook logisch, want tot 2010 was er sprake van veel klinische opnames. Maar tussen 2010 en 2020 werd dat teruggedraaid: meer en meer cliënten gingen thuis wonen. Vandaar dat die instellingen nu kampen met te veel vastgoed, dat natuurlijk niet kan worden ingezet om die cliënten te behandelen. Met de ‘hoe’ vraag zit het doorgaans wel goed, maar de financiële aandacht zit deze dagen vooral in het ‘waarin’, in de investeringen.”

Lees ook: Prof. Dennis Vink: spoedcursus cijfers voor HR

Waarmee?

En naast het ‘waarin’ is er ook het ‘waarmee’. Welk geld financiert de investeringen? Het is een vraag waarover bijvoorbeeld projectorganisatie Grontmij een aantal jaren geleden beter had moeten nadenken. “Toen namen ze een organisatie over in Frankrijk”, vertelt Oude Luttikhuis, “en dat financierden ze hoofdzakelijk met een lening. Met vreemd vermogen dus. Voor andere soorten bedrijven kan dat doorgaans werken, maar niet voor een projectorganisatie. Die hebben te maken met geldstromen van 3 tot 6 maanden. Er hoeft maar iets te gebeuren en ze kunnen daar geen lening meer aflossen en geen rente meer afdragen. Geen wonder dus dat dat fout liep: ze hadden te weinig tijd besteed aan de waarmee-vraag.”

Samenhang

Terug naar de HR professional waarmee we begonnen. Want om de organisatie de komende weken draaiend te houden zal die zich zeker in deze drie vragen moeten verdiepen. Oude Luttikhuis: “Als HR professional moet je beseffen hoe die drie gebieden (operationeel, investeren en financieren) met elkaar samenhangen. Als je die samenhang begrijpt, zul je nuttige en aangename gesprekken voeren over strategisch financiële vraagstukken. En kun je het bestuur in geval van nood ook even vervangen.”

Wil jij weten hoe je een serieus gesprek kunt voeren over de cijfers van je bedrijf? Sander Oude Luttikhuis is een van de sprekers tijdens de 6-delige collegereeks HR-Bedrijfskunde van 20 januari t/m 10 maart 2021