Wat is dienend leiderschap?

Dienend leiderschap ligt aan de basis van innovatieve en wendbare organisaties, die dankzij de inzet van maximaal betrokken teamleden adequaat kunnen reageren op maatschappelijke en technologische veranderingen. Maar wat is dienend leiderschap nou eigenlijk precies?

Een dienend leider wil de belangen van organisatie, maatschappij en medewerkers in evenwicht brengen. Hij of zij is ervan overtuigd dat je ervaren kenniswerkers het beste ondersteunt door hen veel autonomie te gunnen en resultaatgericht leiding te geven. Dit is een heel andere opvatting dan die van een traditionele leider, die vooral bezig is met het verwerven en uitoefenen van macht en zeggenschap, deelt een dienend leider juist zijn of haar macht.

Onderlinge verbondenheid

Tegelijkertijd is een dienend leider beschouwend, empathisch en gericht op het creëren van een gevoel van onderlinge verbondenheid. Deze eigenschappen zorgen ervoor dat dienend leiders een grote rol kunnen spelen in het creëren van een prettige, stimulerende en coachende werkomgeving. Dat maakt de organisatie niet alleen aantrekkelijker voor nieuwe medewerkers, maar ook voor huidige medewerkers. Zij voelen dat hun vakmanschap gewaardeerd wordt en dat ze hun kwaliteiten optimaal kunnen inzetten, zonder onnodig gehinderd te worden door regels en onrust aan de top.

Veel organisaties zien het belang in van een nieuwe leiderschapsstijl. Gedragsverandering is echter altijd moeilijk, ook voor leidinggevenden. Coach en trainer Jos van Rooij zet daarom de ‘de tien principes van dienend leiderschap’ op een rij, zoals die in 1998 door Larry Spears beschreven zijn.

Wat zijn de tien principes van dienend leiderschap?

1. Luister naar de werkvloer

2. Pas je stijl van leidinggeven aan medewerkers aan

3. Heb oog voor het geestelijk welzijn van medewerkers

4. Ontwikkel je vermogen tot (zelf-)reflectie

5. Geef geen sturing, maar overtuig

6. Kijk verder dan praktische zaken

7. Kijk vooruit

8. Zorg dat medewerkers zo min mogelijk in hun werk gehinderd worden

9. Stel de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers centraal

10. Werk aan een gevoel van onderlinge verbondenheid

Deze leiderschapsprincipes worden toegelicht in de whitepaper De tien geheimen van dienend leiderschap. Download de whitepaper over de principes van dienend leiderschap hier.

Knegtmans: 'In het digitale tijdperk zijn leiders niet meer almachtig...

'Leiderschap in de digitale wereld' heet het nieuwe boek dat Ralf Knegtmans samen met Ylva Poelman schreef. De auteurs onderzochten wat de gevolgen van de digitalisering zijn voor organisaties, en welke eigenschappen leiders in de nieuwe wereld nodig hebben. Hun boek leest als een spannende ontdekkingsreis door de digitale revolutie. "Banken en de telecomsector hebben al op grote schaal afscheid genomen van managers."

'HR moet zich de hamvraag durven stellen: waar ben ik van?'

Leiderschap is niet meer top-down, hiërarchisch en met veel macht. Leiders moeten medewerkers coachen en faciliteren. Omdat medewerkers steeds vaker in ecosystemen waarde toevoegen aan de keten. HR, door directies nog altijd ondergewaardeerd, moet zich in dat spel opstellen als orkestrator. Dat vindt prof. dr. Jaap van Muijen, hoogleraar psychologie aan de Nyenrode Business Universiteit.