Zo’n 14 jaar geleden werd Martin van der Groep manager. Maar in het begin pakte hij dat naar eigen zeggen niet altijd goed aan. “Ja, ik was hard aan het werk, maar wat ik op een gemiddelde dag precies uitvoerde… mijn collega’s hadden geen idee. Delen, sparren, overleggen – ik deed het veel te weinig. Daardoor voelde mijn medewerkers zich niet gehoord of gezien. Ze hadden geen invloed op de koers en de keuzes.”
Alleen ga je snel, maar samen kom je verder”
Maar sindsdien heeft Van der Groep veel bijgeleerd. “Als ik nu werk aan belangrijke projecten – het bouwen van een nieuw team, grote aanbestedingen – doe ik dat in overleg met de mensen om me heen. Met goede werkvrienden, collega’s bij wie je je kwetsbaar kunt opstellen. Daarmee creëer ik niet alleen veel meer draagvlak, maar behalen we ook meer resultaat. Alleen ga je snel, maar samen kom je verder.”
Worstelen met soft skills
Het zijn vooral dit soort soft skills die hem interesseren. “Tegenwoordig ben ik directeur van Boertien Vergouwen Overduin, en voor mijn eigen ontwikkeling heb ik veel managementtrainingen gevolgd. Hoe verbeter je jezelf in leiderschap? Hoe creëer je de beste versie van jezelf? Alles kan namelijk altijd beter: van goed naar beter naar best.”
Want Van der Groep is niet de enige manager die met soft skills heeft geworsteld. “Veel van de leidinggevenden voldoen aan de formele functie-eisen: ze hebben dat hbo-niveau, ze beschikken over de noodzakelijke werkervaring. Maar zonder die persoonlijke vaardigheden, de soft skills, is het best lastig om die kwaliteiten tot gelding te brengen.”
Werk aan een betere versie van jezelf
Nee, dat betekent volgens hem niet dat je je persoonlijkheid totaal moet omgooien. “Stel, iemand is een botte hork – dat is tenminste wat hij van zijn medewerkers terugkrijgt. Moet hij dan ophouden om zo’n hork te zijn? Niet per se. Hij moet zichzelf alleen upgraden naar een betere versie van zichzelf. Een hork 2.0.”
Zo’n manager is gebaat bij vaardigheidstrainingen die zelfinzicht ondersteunen. Bijvoorbeeld de zogenoemde Birkman Methode. “Daarmee word je als deelnemer uitgebreid getest”, vertelt Van der Groep. “Wat zijn je drijfveren, wat zijn je sterke punten, wat zijn je zwakke punten? Vervolgens leer je door middel van rollenspellen met trainers en acteurs wat daar de voor- en nadelen van zijn. Je krijgt feedback, op je persoonlijkheid en op je stijl van leidinggeven.”
Creëer een hechtere band
Neem die botte manager van hierboven. Die heeft een probleem, want management by fear, dat werkt alleen tijdelijk. “Mensen stellen zich niet open”, zegt Van der Groep. “Ook zullen ze je nooit vertellen wat ze echt denken. En in een crisissituatie zullen ze niet harder voor je gaan lopen. Maar tijdens zo’n training zie je wat er gebeurt als je de zaken iets anders aanpakt. Wanneer je bijvoorbeeld geen oordeel geeft, maar nog even een vraag stelt. Dan creëer je opeens een veel hechtere band.”
Ga het gesprek aan en stel vragen
Ook als je geen hork bent, zit je jezelf vaak in de weg. “Een van mijn collega’s was bijvoorbeeld enorm ambitieus”, vertelt Van der Groep. “Zij legde de lat altijd heel hoog. Niet alleen voor zichzelf, maar ook voor haar team. Helaas, dat stuitte op weerstand. Tijdens de training leerde zij dat niet iedereen de ambitie heeft om uit te groeien tot baas van de wereld, en dat zij niet iedereen kon omvormen tot een kloon van zichzelf.”
Niet langer eist zij van die werknemers dat ze alles drie keer checken, want zij heeft geleerd dat dat vooral deel uitmaakt van haar eigen persoonlijkheid”
Sinds die training gaat zij veel meer het gesprek aan. “Nu stelt zij haar medewerkers vragen”, zegt Van der Groep. “Wat heb je gedaan, en waarom vind je dat belangrijk? Niet langer eist zij van die werknemers dat ze alles drie keer checken, want zij heeft geleerd dat dat vooral deel uitmaakt van haar eigen persoonlijkheid. Sommige mensen – zoals zij – controleren voor een vakantie drie keer of het gas wel uit is, anderen doen dat gewoon één keer.”
Soft skills belangrijker bij hybride werken
Soft skills: Ze waren altijd al belangrijk, maar volgens Van der Groep geldt dat zeker in tijden van corona en hybride werken. “Want dat werken op afstand gaat gepaard met risico’s. Je mist het informele contact. Dat contact draagt bij aan een teamgevoel, de saamhorigheid, maar het leidt ook tot een betere samenwerking. Bij het koffiezetapparaat vang je vaak informatie op waar je ook zakelijk mee verder kunt.”
Werken op afstand gaat gepaard met risico’s. Je mist het informele contact”
Juist een manager moet dat informele aspect stimuleren. “Zorg er bijvoorbeeld voor dat je medewerkers elkaar af en toe bellen”, zegt Van der Groep. “Gewoon om bij te praten. En deel met hen ideeën om ook tijdens een nieuwe lockdown fysiek bij elkaar te komen. Bijvoorbeeld voor een wandelafspraak met take-away koffie. Een van onze leidinggevenden organiseerde een online escaperoom. Van tevoren kregen alle deelnemers een pakketje met borrelnootjes en bijbehorende drankjes. Geweldig voor het teamgevoel.”
Zoek collega's op met andere ideeën
Terug naar Van der Groeps eigen leertraject. “Zoals gezegd, vergeleken met 14 jaar geleden werk ik veel minder in een
vacuüm. Als ik bijvoorbeeld twijfel over de strategie – welke kant wil ik op met de organisatie? – zoek ik het contact met collega’s. En heel belangrijk: dat zijn niet per se gelijkgestemden. Van nature zit ik aan de warme, softe kant, en juist daarom zocht ik toenadering tot een collega met een achtergrond als econoom. Die bekijkt de zaken meer bedrijfskundig. Soms vind ik zijn ideeën ronduit belachelijk, maar als ik er dan nog eens over nadenk… moet ik mijn mening vaak bijstellen. Dat is ook een van de leerpunten in veel managementtrainingen: voor een goede relatie mag het best schuren.”
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met
Boertien Vergouwen Overduin.
