Gelukkig is er het afgelopen jaar een positieve trend ingezet in de openheid over geestelijke gezondheid. Koningin Máxima sprak open over de depressie van haar zus met Matthijs van Nieuwkerk. Inés had "misschien" beter geholpen moeten worden, geeft ze daarin aan.
Ook Michael Phelps is openhartig geweest over zijn worsteling met depressie. Dwayne 'The Rock' Johnson, pratend over hoe hij omgaat met depressie, zei: "Een van de belangrijkste dingen die je kunt realiseren, is dat je niet alleen bent."
Geestelijke gezondheid bespreekbaar op het werk?
Deze trend van openheid heeft menig HR-afdeling nog niet bereikt. Uit een representatief Amerikaans onderzoek onder 1500 werknemers, gepresenteerd in Harvard Business Review, bleek dat 60 procent nog nooit op het werk heeft gesproken over de geestelijke gezondheid.
Dat terwijl de wens om met werkstress en werkgeluk aan de slag te gaan enorm is. Maar liefst 86 procent van de werknemers verwacht dat de bedrijfscultuur de geestelijke gezondheid ondersteunt. En de noodzaak om dit thema op te pakken is wellicht nog groter. Zo’n 80 procent van de werknemers uit het Amerikaanse onderzoek zal vroeg of laat te maken hebben met psychische klanten. 60 procent had zelfs afgelopen jaar klachten.
Psychosociale arbeidsbelasting
In Nederland bedragen de kosten van werkstressgerelateerd verzuim 3,1 miljard euro (2018) volgens onderzoeksorganisatie TNO. Tamara Tielen, engagement manager bij Mind.You, kenner van werkgeluk en aanbieder van een ondersteuningsplatform op dit thema: “Trimbos instituut weet dat 1,3 miljoen werkenden kampen met stress en burn-out klachten. Ook voor coronatijd werden veel van deze klachten veroorzaakt door psychosociale arbeidsbelasting. Klachten die kunnen leiden tot onder andere slaapproblemen, piekeren en te veel stress."
Als deze klachten aanhouden kan dit leiden tot verzuim en zelfs langdurige uitval. Het voorkomen van verzuim vraagt juist daarom om een psychologisch veilig werkklimaat waarin medewerkers zich vrij voelen te praten over hun geestelijke gezondheid en waar het voorkomen van stress en burn-out bespreekbaar is.”
Wat HR kan doen om een cultuur te creëren?
Uit het onderzoek komt het belang naar voren om als HR-manager eigenaar te worden van dit thema. Momenteel hebben te veel afdelingen binnen een bedrijf raakvlakken met geestelijke gezondheid. Er is echter zelden één eigenaar van bedrijfsinitiatieven om verantwoording aan af te leggen. Zorg er ook voor, zo geven de onderzoekers aan, dat je samen met de directie het voortouw neemt in een gedrags- en cultuurverandering.
Aandacht voor welbevinden
Tamara Tielen heeft een belangrijke aanvulling: “Het mooie is dat er steeds meer organisaties zijn die de gezondheid en vitaliteit van de medewerkers belangrijk vinden en daar ook extra aandacht aanbesteden. Zo bieden organisaties medewerkers de mogelijkheid om mindfulnesstrainingen te volgen of met een coach in gesprek te gaan. Het welbevinden van de medewerker krijgt daarmee de aandacht die het verdient. We worden op deze manier steeds meer bewust van het belang van persoonlijke ontwikkeling en leren over psychologische onderwerpen die zij dagelijks tegen kunnen komen."
Een directie die kiest voor aandacht voor deze thema’s, zegt daarmee dat ondersteuning bij je geestelijke gezondheid goed en oké is, stelt Tielen. "Alle werknemers kennen immers perioden die veel vragen van hun veerkracht, energie en persoonlijke inzet. Dat is helemaal niet erg, maar dat wordt het wel als ze ermee blijven rondlopen. Deze boodschap is van grote waarde voor een cultuur en werkklimaat waar het praten over geestelijk gezondheid en welbevinden heel normaal is."
Veerkracht vergroten
Mind.You ziet dat veel deelnemers momenteel kiezen voor bijvoorbeeld het programma ‘Vergroot je veerkracht’. "In dit programma worden de medewerkers geholpen om te gaan met veranderingen, hoe je bepaalde verwachtingen los kunt laten en hoe je weer nieuwe energie en geluk kunt vinden. Waardevolle informatie die helpt verzuim, stress en burn-out klachten te voorkomen.”
Tamara Tielens advies aan HR, directie en leidinggevenden: "We zijn allemaal mensen, we kennen allemaal wel eens tegenslagen; creëer een mensgericht werkklimaat, maak welbevinden en ondersteuning bespreekbaar en bied elkaar een luisterend oor.”
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Mind.You. Meer weten? Download de whitepaper '10 ingrediënten voor werkgeluk'.