Door Jan Hein Rhebergen

Het heeft geen zin om in paniek te raken bij de gedachte aan alle
keuzes die je moet gaan maken om je pensioenregeling toekomstbestendig te maken. Dat is nergens voor nodig.
Ten eerste omdat de Wet toekomst pensioenen nog niet definitief is. Sommige onderdelen moeten nog verder worden ingevuld. Ten tweede, en dat is veel belangrijker, begint pensioen eigenlijk bij de veel bredere vraag wat je aan je werknemers wilt bieden. Voordat je je verdiept in staffels en overgangsregelingen, kun je je beter daarmee bezighouden. Dat is de meest logische en meest nuttige eerste stap. Je kunt hem bovendien vandaag al zetten, zodat je morgen het gesprek met je medewerkers kunt aangaan.
zonder emotie

Ik ben mijn carrière begonnen in HR. Daar zag ik dat het thema arbeidsvoorwaarden vaak emotionele discussies opleverde. Er werden bijna oorlogen gevoerd over de prijs van het bekertje melk in het restaurant, of over de kleur van de leaseauto’s. De betrokkenheid bij arbeidsvoorwaarden is groot. Maar de waardering voor de arbeidsvoorwaarde pensioen is juist heel laag. Terwijl het na het salaris de duurste component is. Wij accepteren dus gek genoeg dat we als werkgever heel veel geld steken in een pensioenregeling, terwijl we daar bijna geen waardering voor krijgen. Dat kan veel beter.

Breng pensioen dichterbij

Om daarin een omslag te maken, begin je met de basisvragen: wat is onze ambitie, welk bedrijf willen wij zijn? Veel bedrijven zijn bezig met digitalisering en voorbereiden op de toekomst. Daar hoort bij dat je je afvraagt waar je voor staat, wat je HR-beleid is en welk arbeidsvoorwaardenpakket daarbij hoort. Dan komt de pensioen-regeling vanzelf in beeld. Wij merken dat werkgevers al heel constructief naar pensioen kijken. Maar ze kunnen nog wel een zetje gebruiken om het gesprek erover te openen. Een drempel daarbij is dat pensioen in het verleden veel te complex is gemaakt. Daarmee is het onderwerp verder weggeduwd in plaats van dichterbij gehaald. Terwijl mensen betrokken krijgen bij hun pensioen belangrijk is voor de toekomst van de werkgever en de werknemer.

Helder en eenvoudig

Hoe doe je dat? In heldere teksten communiceren is de eerste stap. Het scheelt al heel veel als werknemers in een app altijd een overzicht hebben van hun pensioen. Ten tweede: hou het eenvoudig. De experts willen graag over allerlei details de diepte in, maar voor een werknemer gelden simpele vragen als: wat heeft mijn werkgever voor mij geregeld? De verantwoordelijkheid komt meer op de schouders van de werknemer te liggen. Dat is niet gek, want de hele maatschappijindividualiseert. Iedereen wil graag zelf kiezen waar hij op vakantie gaat, waarom zou je over je eigen pensioen geen keuze hebben?
Als je er positief over communiceert en de werknemer erbij betrekt, dan heeft hij opeens veel meer inzicht en invloed op zijn eigen pensioen en kan hij beslissen wat hij nodig heeft in de toekomst. Op basis daarvan kan hij bepalen hoeveel risico hij wil nemen en of hij extra premie wil inleggen. Er zit verschil tussen een camping in Frankrijk en een cruiseschip in de Caribische Zee en tussen een huur-woning en een afgelost eigen huis. Door nu je werknemer te betrekken bij zijn eigen pensioen, maak je hem bewust van zijn financiële toekomst. En dat is echt niet zo complex als we denken.

Pensioen is leuker dan gedacht

Pensioen is salaris voor later. Zodra je het zo benadert en het gesprek met je medewerkers opent, wordt pensioen al een stuk interessanter. Werknemers vinden het veel leuker dan ze gedacht hadden om met hun pensioen bezig te zijn. Als je het maar transparant en eenvoudig houdt. Van alle deelnemers die bij ons pensioen opbouwen, is 80% betrokken. Dat betekent dat ze in de app hun pensioen bekijken. En wat blijkt: de waardering voor werkgever, pensioen en de uitvoerder neemt sterk toe naarmate werknemers meer betrokken zijn. Dat spannende en moeilijke onderwerp is opeens eenvoudig online beschikbaar. Dat geeft een gevoel van controle. Zelfs als je de werknemer alleen helpt met het inloggen in zijn eigen pensioenomgeving en uitlegt wat er allemaal geregeld is, gaat de tevredenheid al met 50% omhoog.

Pensioen als wapen in de war for talent

Ouderen zijn van nature meer betrokken omdat ze dichter bij het pensioenmoment zitten. Maar we zien de betrokkenheid van jongeren sterk groeien. Dat heeft met twee factoren te maken. De eerste is dat ze al heel vertrouwd zijn met beleggen.
De tweede factor is dat jongeren het thema duurzaamheid belangrijk vinden. In wat voor wereld wil ik later leven? Dat is een vraag die jongeren zichzelf stellen. Besteed daarom aandacht aan duurzame keuzes binnen de pensioenopbouw. Jongeren boeien is immers noodzaak in de war for talent: de toppers die van de universiteit komen, selecteren het bedrijf waar ze gaan werken. Ze stellen eisen op het gebied van verantwoordelijkheid en purpose: geloof ik in wat dit bedrijf doet? Duurzaamheid wordt daarbij steeds belangrijker. Daar kun je op inspelen door het pensioen dusdanig groen te beleggen dat het onderdeel wordt van je propositie. Het is dus een wapen in de strijd om talent.

Zorg ook hier voor duidelijke communicatie. Laat bijvoorbeeld zien wat een keuze betekent voor de CO2-reductie ten opzichte van de benchmark. Zo breng je pensioen dichter bij de werknemer.

Extra reden om aan de slag te gaan met pensioen

Vergeet het idee dat pensioen complex en oninteressant is voor je werknemers. En vergeet het idee dat pensioen een last is. Het is juist een stuurinstrument. Het talent dat je zo hard nodig hebt, kun je trekken met goede arbeidsvoorwaarden en pensioen is daar een vanzelfsprekend onderdeel van. Wij merken zelfs dat veel jonge kandidaten bij ons willen werken, juist omdat pensioen voor hen purpose heeft: het is zingeving. Wie had dat ooit gedacht? Des te meer reden om in 2022 volop aan de slag te gaan met pensioen!

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met BeFrank. De auteur, Jan Hein Rhebergen, is directeur BeFrank