De cijfers liegen er niet om: inmiddels combineert een op de vier medewerkers werk met mantelzorg. Van deze groep werkt een derde meer dan 36 uur en besteedt daarnaast nog eens meer dan acht uur per week aan mantelzorg. Dan is het niet verwonderlijk dat 18 procent van het totale verzuim samenhangt met (de druk van) mantelzorg.
Ingrid van Loon, manager bij Fello: “Als je als werkgever nu nog denkt: dat speelt bij mij niet, moet je je echt achter de oren krabben. Heel veel mensen worden mantelzorger. Het overkomt je en het heeft langdurig veel impact op alle facetten van je leven, dus ook je werk. Het is geen sprint, maar een marathon. Iemand die thuis en op het werk alle ballen in de lucht probeert te houden, komt vroeg of laat in conflict met de combinatie tussen werken en mantelzorgen.”
Het besef komt pas later
Maar wat is nu precies een mantelzorger? “Als je meer dan gebruikelijke zorg levert, is het mantelzorg”, zegt Van Loon. Ze kan het weten, want ze is zelf mantelzorger. “Maar ik realiseerde me dat eigenlijk pas toen ik bij Fello kwam werken. Iedereen die er van buitenaf naar kijkt, ziet dat je een mantelzorger bent. Maar als je er middenin zit, ervaar je dat niet zo. Dat is kenmerkend voor zo’n situatie.” Ingrid heeft in het verleden diverse mantelzorgsituaties meegemaakt. “Een aantal jaren geleden ging mijn schoonvader acuut dementeren en dat betekende onder meer dat er indicatiestellingen geregeld moesten worden, dat hij niet meer thuis kon wonen, dat er financiële zaken geregeld moesten worden en dat we bij hem veel weerstand moesten overwinnen. We hadden bovendien toen net ons eerste kind gekregen. Dan kom je in een situatie terecht dat je van voren niet weet dat je van achteren leeft. Je weet je hulpvraag niet, Alleen dat je tot achter je oren in de ellende zit. Ik ben redelijk ontwikkeld, maar ook ik had geen idee wie ik moest bellen voor een indicatiestelling of hoe ik om een wachtlijst heen kon.”
We bieden een luisterend oor en willen een klimaat scheppen waarin de werknemer het kan bespreken en waarin mensen daarvoor de ruimte krijgen”
Luisterend oor
Voor Ingrid was vooral een luisterend oor belangrijk. “Mijn omgeving begreep niet altijd wat mijn probleem was, terwijl ik wel een gezin draaiende moest houden en ook nog dochter, vriendin en werknemer was. Iemand die mijn verhaal wilde aanhoren en mij de weg kon wijzen in het zorglandschap was toen heel welkom geweest.”
Dat motiveerde Ingrid ook om met Fello aan de slag te gaan. “Als ervaringsdeskundige kun je je goed verplaatsen in de situatie van mensen die we mogen helpen. We bieden een luisterend oor en willen een klimaat scheppen waarin de werknemer het kan bespreken en waarin mensen daarvoor de ruimte krijgen. De leidinggevende moet openstaan voor het gesprek en vervolgens praktisch en mentaal ondersteunen. Die ondersteuning kan ook worden geboden door een partij als Fello.”
Eerder aan de bel trekken
Hein Wittgen is bij Fello verantwoordelijk voor business development. Hij was op een donderdagochtend thuis toen zijn vrouw plotseling met hersenletsel te maken kreeg. “Ik had toen een drukke baan bij een softwarebedrijf en wat mij is bijgebleven, is dat ik constant thuis was en zorgde voor mijn kinderen, mijn vrouw, het huishouden, maar ook voor bezorgde familie, schoonfamilie en vrienden. Ik heb nogal de neiging om te denken: ik heb geen hulp nodig. Wat ik van deze periode heb geleerd, is dat mijn wereld steeds kleiner werd door het mantelzorgen. Ik kwam de deur niet meer uit en kreeg een kort lontje. Daarnaast kreeg ik fysieke klachten, waardoor ik steeds vaker en langer ziek was. Toch ging ik maar door. Gelukkig is mijn vrouw hersteld. Ik heb geleerd dat je veel eerder aan de bel moet trekken en hulp moet vragen. Mantelzorgers doen dat over het algemeen niet snel.”
Hein heeft in zijn mantelzorgperiode vooral iemand gemist die hem een spiegel voorhield en mij hielp in het stellen van prioriteiten. “De juiste vragen stellen is ook heel belangrijk: wat heb je nodig, waar maak je je zorgen over? Ik denk dat je daarmee veel beter in je energie blijft en klachten kunt voorkomen.”
Begeleiding en hulp
De kern van de begeleiding van Fello is de individuele aandacht. “Als een medewerker zich bij ons meldt, gaan we eerst na waar iemand mee zit. Vaak begint het ermee dat iemand veel voelt, maar door de bomen het bos niet meer ziet”, zegt Hein. “Wij proberen dan in beeld te krijgen waar we iemand met taken mee kunnen ontzorgen. Dat geeft vertrouwen. We bieden dus een luisterend oor, maar kunnen daarnaast veel praktische zaken regelen en als vraagbaak dienen voor zowel de werkgever als de werknemer.”
Ga het gesprek aan met je medewerkers als je denkt dat er iets speelt”
Er is meer mogelijk
“De medewerker grijpt al snel naar de oplossing om minder te werken, maar in de regel zijn er veel andere interventies mogelijk waar ook HR niet zo snel aan denkt”, zegt Ingrid. “Wij hebben die wel in beeld en we ontzorgen daarmee niet alleen de mantelzorger, maar ook de werkgever die helemaal niet thuis is in deze materie.”
Hein heeft tot slot twee tips voor werkgevers: “Ga het gesprek aan met je medewerkers als je denkt dat er iets speelt. Wij bieden managers begeleiding en training zodat ze signalen kunnen detecteren. Het in beeld hebben van de mantelzorgproblematiek hangt daarnaast ook samen met de bedrijfscultuur. Wij kunnen de totale informatievoorziening verzorgen, zodat het onderwerp gaan landen in de organisatie. Daarmee kun je enorm veel winnen. Laat zien dat je ermee bezig bent, bijvoorbeeld door workshops te organiseren zodat mensen zich ook bewust worden van het fenomeen mantelzorg en dat je daar je medewerkers in kunt ondersteunen.”
Dit artikel is gesponsord door Fello.
