Het gemiddelde ziekteverzuimpercentage in 2020 was 4,7 procent (voorlopig percentage CBS) tegen 4,4 procent in 2019. In het vierde kwartaal van 2020 was het ziekteverzuim 4,9 procent. Dat was het hoogste percentage sinds 2002. Vooral in de zorg was het ziekteverzuim hoog met een verzuimpercentage van bijna 7 procent.

Melding arbodienst of bedrijfsarts

Ziekteverzuim start met de ziekmelding van je werknemer. Vervolgens moet je binnen uiterlijk een week doorgeven aan je arbodienst of bedrijfsarts dat de werknemer ziek is. Mocht de werknemer na 42 weken nog niet beter zijn, dan moet je hem ziek melden bij UWV. Een werknemer is beter als hij zijn eigen werk weer 100 procent kan doen.

Loondoorbetaling

Tijdens de ziekte betaal je het loon door. Dat is het eerste ziektejaar minimaal 70 procent van het loon met het wettelijk minimumloon als ondergrens. Het tweede ziektejaar betaal je ook minstens 70 procent loon door dat dan minder mag zijn dan het minimumloon. Geldt er een cao voor je organisatie dan kan die aangeven dat je de werknemer tijdens ziekte meer door moet betalen. Daarnaast kan je in de arbeidsovereenkomst afspraken maken over extra loondoorbetaling bij ziekte.

Verzuimprotocol

Als werkgever moet je je werknemers duidelijk informeren over de regels voor een ziekmelding en het aanvragen van ziekteverzuimverlof. Zij zijn verplicht om deze verzuimregels op te volgen.

Het is verstandig om de verzuimregels op papier te zetten in de vorm van een verzuimprotocol. Zet daarin hoe, bij wie en hoe laat je medewerker uiterlijk moet laten weten dat hij ziek is. Vermeld ook wat hij (of zij) moet doen als hij zijn contactpersoon niet (direct) kan bereiken, taken moet overdragen of bijvoorbeeld afspraken moet verzetten.

Geef daarnaast aan hoe de medewerker zich weer beter kan melden. Is er een cao voor je branche dan kan die ook regels voor ziekmelding bevatten met vaak de plicht om die in een verzuimprotocol op te nemen. Je kunt naar het verzuimprotocol verwijzen in het arbeidscontract of je personeelsreglement.

Lees ook: Maak duidelijke afspraken over ziekteverzuim met een verzuimprotocol

Medische gegevens

Aan een zieke werknemer mag je vragen wanneer hij weer denkt te kunnen gaan werken. Hij is niet verplicht je te vertellen over de oorzaak van de ziekte. Daar mag je als werkgever ook niet naar informeren. Je mag wel vragen of de werknemer ziek is door een arbeidsongeval. Ook is het verboden om medische gegevens bij te houden in een personeelsdossier. De medewerker kan je vrijwillig vertellen wat zijn medische klachten zijn, maar dat mag je niet vastleggen of delen met anderen. Het is ook niet toegestaan aan de arbodienst of bedrijfsarts om medische informatie over de werknemer aan je door te geven.

Second opinion

De werknemer moet het advies van de bedrijfsarts volgen. Als hij het niet eens is met dat advies dan kan hij een second opinion aanvragen bij een andere bedrijfsarts. Deze geeft dan een nieuw advies. Als werkgever betaal je de kosten daarvan.

Lees ook: Samenwerken met de bedrijfsarts: 'Als je inzet op preventie gaat het verzuim vanzelf omlaag'

Corona en de werkplek

Corona beïnvloedt niet alleen de omvang van het ziekteverzuim, maar heeft ook gevolgen voor het functioneren van je organisatie. Als werkgever ben je samen met de werknemers verantwoordelijk voor een gezonde en veilige werkplek, waarbij je de richtlijnen van het RIVM volgt. Let daar speciaal op als medewerkers die thuis hebben gewerkt, weer terugkeren naar hun reguliere werkplek. Het is belangrijk om adviezen en instructies over coronarichtlijnen duidelijk op de werkvloer te communiceren. Je mag werknemers niet zelf testen op corona. De bedrijfsarts mag dit wel doen.

Lees ook: Hoe ziet de overheidssteun eruit na ruim een jaar corona?

Verkoudheids- of griepverschijnselen

Het is natuurlijk zeer belangrijk om te voorkomen dat een coronabesmetting je hele organisatie treft.

Vanwege de bijzondere omstandigheden van corona mag je een medewerker met verkoudheids- of griepverschijnselen naar huis sturen om besmetting van andere werknemers te voorkomen. Doe dat zo snel mogelijk en meldt hem ook meteen ziek bij de arbodienstverlener. Een medewerker die zich ziek meldt, mag je niet vragen of deze corona heeft.

GGD

De bedrijfsarts zal bij een positieve coronatest contact opnemen met de GGD. De GGD vraagt aan de werknemer of je over de besmetting mag worden geïnformeerd. Gaat hij of zij daarmee akkoord dan krijg je het bericht dat er in je organisatie bij deze werknemer corona is vastgesteld. De GGD vraagt je dan om gegevens voor het bron- en contactonderzoek.

Bron- en contactonderzoek

Gaat de werknemer niet akkoord met het informeren van jou als werkgever, dan vertelt de GGD je alleen dat er in je bedrijf een COVID-19-besmetting heeft plaatsgevonden en dat er bron- en contactonderzoek via de betreffende werknemer komt. Je krijgt dan ook de opdracht extra zorgvuldig te zijn bij de naleving van coronamaatregelen. Vervolgens gaat de werknemer verplicht in isolatie en moeten zijn huisgenoten in quarantaine. Als de besmette werknemer via een uitzendbureau werkt, dan informeert de GGD jou en het uitzendbureau. Je spreekt dan met het uitzendbureau af hoe jullie elkaar op de hoogte houden.

Melden besmetting

Je moet bij een coronabesmetting in alle gevallen aan iedereen in de organisatie melden dat deze heeft plaatsgevonden. Volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) mag je niet melden welke werknemer besmet is. Je mag dus geen namen noemen.

Coronamaatregelen op de werkvloer

Meldt een medewerker zich ziek vanwege angst om corona te krijgen, dan is er geen sprake van ziekte. Hij of zij moet in principe naar de werkplek komen als dat niet anders kan. Wel heb je als werkgever de plicht om te zorgen voor een veilige werkplek. Dat betekent dat je moet toezien op een goedde naleving van de coronamaatregelen op de werkvloer. Heeft de medewerker veel bezwaren om te komen dan kan je het beste overleggen over een passende oplossing. Denk aan het mogelijk maken van thuiswerken, het opnemen van vakantie-uren door de medewerker of het opbouwen van min-uren. De werknemer kan de uren dan later inhalen.

Thuiswerken niet mogelijk

Lukt het je niet om een veilige werkplek te bieden en kan de werknemer niet thuiswerken, dan heeft deze recht op doorbetaling van zijn loon. Je bent dan namelijk verantwoordelijk voor het feit dat hij of zij niet kan werken. De werknemer is niet echt ziek, dus je mag hem niet ziek melden bij de arbodienst of bedrijfsarts.

Gezinslid besmet

Het kan ook gebeuren dat een medewerker niet komt werken, omdat een gezinslid mogelijk besmet is met het virus. De werknemer heeft dan zelf geen medische beperkingen, maar kan niet op de werkvloer komen vanwege de overheidsvoorschriften. Laat de medewerker dan indien mogelijk thuis werken. Kan dat niet dan heeft de medewerker toch recht op doorbetaling van zijn loon.

Dekking ziekteverzuimverzekering

Ziekteverzuimverzekeringen bieden dekking als een werknemer door ziekte zijn werk niet kan doen. Er is geen dekking als de werknemer om andere redenen dan ziekte niet kan werken. Dat is bijvoorbeeld ook het geval als hij of zij vanwege corona om preventieve redenen thuis moet blijven en geen mogelijkheid heeft om vanuit huis te werken. Mogelijk kan je voor dergelijke situaties een beroep doen op overheidsondersteuning zoals de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW).