Momenteel hebben werkende ouders recht op een kinderopvangtoeslag voor dagopvang (bijvoorbeeld kinderdagverblijf of gastouder) of buitenschoolse opvang van jonge kinderen. Dekinderopvangtoeslag verschilt per vorm van kinderopvang.

Inkomensafhankelijk

Werkende ouders kunnen aanspraak maken op een inkomensafhankelijke kinderopvangtoeslag. Ouders die in 2022 een ‘gezamenlijk toetsinkomen’ onder de 26.067 euro hebben, krijgen 96 procent van de kosten voor kinderopvang per kind vergoed. Voor inkomens vanaf 26.067 euro gelden afnemende percentages. De rest van de kinderopvangkosten (bijvoorbeeld 4 procent voor de laagste inkomensgroep) betalen de ouders zelf als eigen bijdrage.

Maximumprijs

Voor de vergoeding voor de kinderopvangkosten geldt een maximumuurtarief dat afhangt van het soort kinderopvang. Deze maximumprijs is voor de dagopvang 8,50 euro per uur in 2022. Voor de buitenschoolse opvang (BSO) bedraagt het maximumuurtarief dit jaar 7,31 euro. De maximumuurprijs in 2022 voor de gastouderopvang is 6,52 euro. Voor kosten boven het maximumtarief ontvangen de werknemers met jonge kinderen geen kinderopvangtoeslag. Betalen ze minder dan het maximumuurtarief, dan krijgen ze kinderopvangtoeslag voor dat goedkopere uurtarief.

Hoogte kinderopvangtoeslag

De hoogte van de kinderopvangtoeslag hangt af van de gewerkte uren, het soort opvang en het aantal uren kinderopvang. Een werknemer kan per kind voor maximaal 230 gewerkte uren per maand kinderopvangtoeslag krijgen.

De toeslag is echter nooit meer dan het berekende aantal uren op basis van de gewerkte uren. Uitgangspunt is het aantal gewerkte uren van de ouder die het minst werkt. De berekening voor de dagopvang is hierbij een vermenigvuldiging van de gewerkte uren van deze ouder met 140 procent. Voor de buitenschoolse opvang geldt een vermenigvuldiging van de uren van de minst werkende ouder met 70 procent.

Voorbeeld berekening kinderopvangtoeslag

Mark en Lisette werken allebei in loondienst. Mark werkt wekelijks 36 uur met een jaarinkomen van € 50.000. Lisette werkt wekelijks 24 uur met een jaarinkomen van € 24.000. Ze hebben een kind dat 125 uur per maand naar de dagopvang gaat. Het uurtarief van die opvang is € 8 (lager dan de maximumprijs van € 8,50).

Lisette is de minst werkende ouder, dus haar werkuren zijn leidend voor de te ontvangen kinderopvangtoeslag. Ze werkt 24 uur per week. Dat is per jaar 1248 uur. Per maand is dat 104 uur. Omdat het kind naar de dagopvang gaat, geldt hier een vermenigvuldiging van die uren met 140%, wat leidt tot een totaal van 145,60 uur (104 x 140%). De 125 uur die het kind naar de dagopvang gaat, vallen hierbinnen, dus die vallen volledig binnen de vergoeding vanuit de kinderopvangtoeslag.

De kosten van de dagopvang zijn per maand: 125 x 8 euro = 1000 euro.

Het gezamenlijke toetsinkomen van beide ouders is: € 50.000 + € 24.000 = € 74.000.

Volgens de Kinderopvangtoeslagtabel 2022 geldt hiervoor als percentage kinderopvangtoeslag 1e kind een percentage van 69,4%. De maandelijkse kinderopvangtoeslag bedraagt dus 69,4% van 1000 euro = € 694.

Werkgeversdeel

Werkgevers betalen verplicht mee aan de kinderopvangtoeslag. Het betreft een inkomensonafhankelijke bijdrage. Dit werkgeversdeel is een zesde van de totale toeslag per ouder. Ouders krijgen dit niet direct van de werkgever. De Belastingdienst keert het uit als deel van de kinderopvangtoeslag. Hiervoor draagt iedere werkgever aan de Belastingdienst een uniforme opslag kinderopvang (Aof) af van 0,50 procent van het loon.

Aanvraag bij Belastingdienst

Voorwaarden voor kinderopvangtoeslag zijn dat de werknemer en diens partner werken of een opleiding of een traject naar werk volgen. Daarnaast moet de opvang geregistreerd zijn in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK).

Werknemers met jonge kinderen kunnen de kinderopvangtoeslag aanvragen op de website van de Belastingdienst. Ze moeten de toeslag zelf aanvragen binnen drie maanden na de maand waarin hun kind voor het eerst naar de opvang gaat. Laat ze dat vanuit goed werkgeverschap weten en zorg zo dat ze de toeslag tijdig aanvragen.

Recht op kinderopvangtoeslag

Werkende ouders hebben alleen recht op kinderopvangtoeslag voor de uren waarop de kinderopvang ook echt de dienst aanbiedt. De kinderopvang moet open zijn en de opvanguren moeten in het contract staan. Een uitzondering hierop vormen de feestdagen. Het maakt verder niet uit of werkende ouders de uren wel of niet gebruiken, maar wel of ze ervoor hebben betaald.

Toeslagenaffaire

De kinderopvangtoeslag kwam zeer negatief in het nieuws met de zogeheten toeslagenaffaire. Ten onrechte moesten zo’n 26.000 ouders hun volledige kinderopvangtoeslag terugbetalen. Velen raakten in de schulden en voor een deel van de ouders betekende het een totale ontwrichting van hun leven. Uit onderzoek bleek dat de werkwijze van de Belastingdienst onrechtmatig, discriminerend en onbehoorlijk was geweest. In sommige gevallen was zelfs sprake van institutionele vooringenomenheid en schending van de grondbeginselen van de rechtsstaat. In het Coalitieakkoord 2021-2025 staat dan ook: “De kinderopvangtoeslagaffaire heeft gedupeerde ouders en hun kinderen groot onrecht aangedaan met ernstige gevolgen voor alle facetten van hun leven. Om hen recht te doen, is ruimhartige compensatie en emotionele heling cruciaal.”

Coalitieakkoord

Vanwege de toeslagenaffaire wil het kabinet de kinderopvangtoeslag afschaffen, zodat mensen niet meer vastlopen in te ingewikkelde regelingen of hoge terugvorderingen krijgen. Daarom verhoogt het stapsgewijs de vergoeding van de kinderopvang tot 95 procent voor werkende ouders. Voor de laagste inkomensgroep betekent deze overgang overigens een achteruitgang van 96 procent naar 95 procent vergoeding. Daarnaast zal de toeslag direct worden uitgekeerd aan kinderopvanginstellingen om ouders niet meer te confronteren met hoge terugvorderingen. De ouders betalen alleen nog een kleine eigen bijdrage.

Het kabinet bekijkt ook of het vergoedingspercentage uiteindelijk omhoog kan naar 100 procent. Volgens het coalitieakkoord gaat het afschaffen van de kinderopvangtoeslag structureel ruim twee miljard euro per jaar kosten. Het is nog niet duidelijk hoe het werkgeversdeel eruit komt te zien.

Gezonde werk-privébalans

Een goed geregelde kinderopvang is belangrijk voor een gezonde werk-privébalans van werknemers met jonge kinderen. Ondersteun ze hierbij. Dat kan bijvoorbeeld door te zorgen voor een lijst met betrouwbare adressen voor kinderopvang en door de werknemer uitleg te geven bij de regels die gelden voor de kinderopvang.