Het klinkt ons inmiddels bekend in de oren: de voortgaande technologische ontwikkelingen zullen een groot deel van het werk dat nu nog door mensen verricht wordt overnemen. Tegelijkertijd ontstaan er in de toekomst ook veel nieuwe banen als gevolg van digitalisering en automatisering. Alles wijst er volgens de auteur, prof. dr. Nick van Dam, dan ook op dat Leren en Ontwikkelen (L&O) een steeds belangrijkere – strategische - rol gaat innemen in bedrijven. Daardoor kan de waarde van het menselijk kapitaal behouden blijven en groeien.

Tip >>> Lees dit boek digitaal op PW. pro

Belangrijke opgave

Voor het vakgebied L&O betekent dit een belangrijke opgave. De afdeling Human Resource Development moet weten waar het bedrijf mee bezig is en wat dit betekent voor (de competenties van) medewerkers. Bovendien moet sneller en slagvaardiger worden ingespeeld op veranderingen. Ook is het goed meer digitale vormen van leren te ontwikkelen en in te zetten, leren meer te integreren in het werken, en het opleidingsaanbod meer te personaliseren.

Leven lang leren

Terugkerend thema in het boek is de noodzaak van een leven lang leren, door Van Dam gedefinieerd als: “levenslang, vrijwillig en vanuit je eigen motivatie kennis verwerven, om persoonlijke en professionele redenen”. Hij stelt op basis van onderzoek dat mensen die het vermogen om te leren behouden, anderen in professioneel opzicht altijd een stap voor zijn. Bovendien blijkt dat mensen die positieve ervaringen opdoen met leren, de behoefte hebben om steeds weer te blijven leren.

Van Dam geeft in een model weer wat de zeven mindsets zijn die iemand nodig heeft voor een leven lang leren. Eén van de mindsets, ‘Stretch jezelf’ krijgt een praktische uitwerking in het hoofdstuk over ‘Individuele ontwikkeling vormgeven langs een S-curve’. Die curve is gebaseerd op het werk van W. Johnson (2015), waarin zij de ontwikkeling van competenties in een nieuw expertisedomein beschrijft. Volgens Johnson is er eerst een trage voortgang, maar door veel te oefenen komt er een snelle stijging in de leercurve en ontwikkelt de persoon zijn competenties en zelfvertrouwen snel, waarna stabilisatie optreedt en hij het werk met gemak (soms zelfs op de automatische piloot) uit kan voeren.

Lees online uit 'Leren en ontwikkelen in het digtiale tijdperk' het hoofdstuk 'De perfecte storm' 

Ruimte creëren

Het model van de S-curve(n) is bedoeld als een aanmoediging om jezelf te ontwrichten, door op de juiste momenten (in de derde fase van de curve, wanneer verplatting optreedt) iets nieuws te gaan doen, waardoor je van de ene leercurve in de volgende springt en voor jezelf de ruimte creëert om weer een volgende steile route door te maken.

Voorbeeldsituaties

Volgens Van Dam kunnen L&O-professionals een belangrijke ondersteunende rol spelen om medewerkers aan te moedigen stappen in achtereenvolgende leercurven te maken en daardoor te blijven werken aan duurzame ontwikkeling en inzetbaarheid. Aan de hand van een aantal voorbeeldsituaties wordt dit mooi praktijkgericht geschetst; iedere fase op de leercurve vraagt namelijk om een andere ondersteuning op het gebied van Leren & Ontwikkelen.

Tip >>> Lees dit boek digitaal op PW. pro

Blended leren

In het boek wordt, in lijn met de titel, uiteraard ook de nodige aandacht besteed aan digitaal en blended leren. Enerzijds biedt dit namelijk volop kansen om mensen op elk moment en op elke plek aan het leren te krijgen, en tegelijkertijd is in veel organisaties zichtbaar dat medewerkers nog niet heel erg warmlopen voor digitale leeroplossingen.

Handige tips

Van Dam & zijn co-auteurs geven een aantal handige tips om de participatie van medewerkers in digitaal leren te vergroten. Een van de belangrijkste: kijk als L&O-professional goed naar wat het werk en naar de dagelijkse patronen van medewerkers en probeer daar de digitale leeroplossingen zoveel mogelijk aan te verbinden. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van hyperlinks naar relevante digitale cursussen, geïntegreerd in de dagelijkse workflow van de medewerker.

Lees ook het interview met Nick van Dam: ‘We leren veel te weinig’

Als tip zou ik de auteurs willen meegeven wat minder vaak het woord ‘moeten’ te gebruiken, teneinde de lezer nog meer uit te nodigen om zelf na te denken wat hij met de beschreven inzichten in de eigen organisatie kan en wil.

Al met al geeft het boek een interessante blik op de toekomst, ook omdat het geschreven is vanuit het perspectief van L&O’ers die zowel inhoudsdeskundig zijn als dicht bij de business van hun opdrachtgevers staan. Zo wordt het denken over ontwikkeling voortdurend gekoppeld aan de betekenis voor het bedrijfsmatige perspectief.

Isolde Kolkhuis-Tanke | Hoofdredacteur van het tijdschrift O&O