MONO-zakelijk, een initiatief van het ministerie Infrastructuur en Waterstaat in samenwerking met een groot aantal partners, helpt werkgevers hierbij. Doel is dat eind 2025 minstens twee op de drie organisaties bewust beleid voeren voor de mobiliteit van hun medewerkers; nu doet 40% dat. Slim beleid bevordert niet alleen de verkeersveiligheid (minder ongevallen), maar ook de bereikbaarheid (minder files) en een betere leefomgeving (minder uitstoot door verkeer).

Het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en advies- en ingenieursbureau TAUW hebben de handschoen enige tijd geleden al opgepakt. In dit artikel laten zij zien hoe je beleid naar de praktijk vertaalt. Naast de drie genoemde doelen (veiliger, efficiënter en duurzamer) mikken zij op een extra doelstelling: versterking van de vitaliteit van medewerkers. Een belangrijke asset in een krappe arbeidsmarkt.

Vergroten bewustzijn rond mobiliteit

De kernactiviteit van TAUW bestaat uit het adviseren van klanten over oplossingen voor een duurzame en vitale leefomgeving. “Onze medewerkers hebben alleen daarom al een intrinsieke motivatie om voor duurzaam vervoer te kiezen. Het zit in onze genen”, zegt HR-manager Brenda Wichers Schreur. “Bovendien is deelname aan het verkeer één van de belangrijkste risico’s die onze werknemers lopen.”

Daar maakt TAUW de medewerkers bewust van, met zogeheten ‘Traffic Rules’. Die bevatten handige tips en adviezen die het bewustzijn rond bepaalde keuzes vergroten. “Denk aan het reizen buiten de spits: om 11.00 uur op kantoor komen of 15.00 uur vertrekken is bij ons geen uitzondering. Maar dit gaat ook over rijden zonder afleiding en overnachten op werklocaties ver van huis.”

Incentives voor gezond vervoer

Verspreid over Nederland heeft TAUW meerdere kantoorlocaties. “We stimuleren vervoer dat bijdraagt aan duurzaamheid en vitaliteit. Dat begint bij minder vervoersbewegingen, zowel naar kantoor als naar klanten. En zeker bij nieuwe kantoorlocaties is goede bereikbaarheid met het OV een belangrijk uitgangspunt.”

Aanvullend bouwt TAUW incentives in. Zo zijn, naast een vergoeding, thuiswerkvoorzieningen beschikbaar voor de 900 medewerkers in Nederland. Maar alleen in bruikleen. “Wel zo duurzaam”, stelt Brenda. Het leasewagenpark is elektrisch en duurzame zakelijke kilometers (wandelen, fiets of eigen elektrische auto) worden hoger vergoed. Er is verder een fietsplan, voor de aanschaf van een fiets. We hebben zelfs locaties met speciale parkeerplaatsen voor bakfietsen.”

De fietsenmakers van UMCG

De fiets staat centraal in het mobiliteitsbeleid van het UMCG. De tweewieler is het primaire vervoersmiddel voor de ruim 13.000 medewerkers. “Wij werken al 15 jaar bewust aan mobiliteit”, zegt P&O-directeur Michiel Kahmann. “Samen met omliggende gemeentes zijn er voor fietsers optimale aanrijroutes gerealiseerd richting de universitaire gebouwen. Fietssnelwegen vanuit Assen, Winsum of Bedum, gecombineerd met intelligente verkeersregelinstallaties.”

In Groningen staan uitgebreide fietskelders (30 in totaal, goed voor 7.500 plaatsen), inclusief laadpalen. Zelfs fietsenmakers zijn in dienst van het UMCG, om de drempel voor fietskilometers zo laag mogelijk te maken. “We werken nu aan betere omkleedfaciliteiten.” Resultaat is dat de helft van de UMCG-medewerkers de hele route naar het werk fietst. Een ander deel arriveert per fiets, na eerst met openbaar vervoer of auto naar een P+R te zijn gekomen. “Die P+R is bijna gratis en in de cao voor universitaire ziekenhuizen is gratis OV opgenomen”, vult Michiel aan. “Slechts een kwart komt met de auto naar het werk. Het aantal parkeerplaatsen op ons terrein is beperkt. Parkeren voor avond-, nacht- en weekenddiensten is daarentegen gratis.”

Gezonde en fitte medewerkers

Naast bereikbaarheid en duurzaamheid betrekt het UMCG het concept ‘healthy ageing’ (gezond en fit ouder worden) in het mobiliteitsbeleid. “Dat zit ingebakken in ons denken: wij houden onze patiënten immers ook constant voor dat ze meer moeten bewegen. Die aandacht voor vitaliteit is terug te zien in een laag verzuimcijfer.”

“Bij ons is duurzaamheid inherent aan de dienstverlening en daarom van meet af aan onderdeel van ons vervoersbeleid”, zo haakt Brenda in. “We hebben daar vitaliteit aan toegevoegd. We moedigen lopen en fietsen aan, maar ook OV-gebruik. Als je reist met het openbaar vervoer, beweeg je toch meer dan in een auto, die van deur tot deur rijdt.”

Internationaal congres op Schiermonnikoog

Als succesfactoren voor mobiliteitsbeleid benoemt Michiel drie zaken. “Stimuleer gewenst gedrag; dat werkt veel beter dan bestraffen. En maak goede voorbeelden zichtbaar. Ook dat prikkelt mensen om anders naar vervoer te kijken.” Als derde tip wijst hij op praktische zaken. “Dat kunnen kleine dingen zijn, zoals oplaadmogelijkheden of zo’n fietsenmaker. Maar die nemen wel drempels weg.”

Brenda vult het rijtje succesfactoren aan met het element intrinsieke motivatie. “Maak mensen bewust van keuzes die ze maken, in termen van tijd, geld, veiligheid en duurzaamheid.” Michiel heeft daar nog een sprekend voorbeeld van. “Zakelijk verkeer is in de medische wereld veel gerelateerd aan congressen. Een team van ons heeft onlangs vanaf Schiermonnikoog online deelgenomen aan een congres in de Verenigde Staten. Zo hadden ze toch de congresbeleving en de teambuilding, maar de reis was veel korter, duurzamer en veiliger.”

Dit artikel is gesponsord door MONO-zakelijk.