Napolitaanse taferelen in de binnenstad van Amsterdam.’ Zomaar een krantenkop uit 2023 die – na één stakingsdag – het belang van vuilnisophalers onderstreept. Praktische vakmensen zijn mensen die hoofdzakelijk met hun handen werken en daarbij gewrichten als schouders en knieën zwaar belasten. Denk aan bouwvakkers, schoonmakers en zorgmedewerkers maar ook vrachtwagenchauffeurs, monteurs en engineers. Onder deze beroepsgroepen doen zich steeds vaker fysieke en mentale klachten voor.

Bovendien zijn er steeds minder praktische vakmensen beschikbaar. Meer werk moet door minder mensen worden gedaan, waardoor de werkdruk toeneemt. “We moeten wat zuiniger op deze mensen zijn.” Dat zegt Pepijn Louisse, oprichter en trainer bij Aanpakkers. Hij helpt bedrijven om hun mensen te versterken op thema’s als leiderschap, samenwerking en vitaliteit. Volgens hem stranden veel initiatieven op dat terrein in goede bedoelingen, terwijl oplossingen betrekkelijk eenvoudig kunnen zijn.

Tip één: goed luisteren

“Praktische vakmensen willen gehoord worden en bovenal serieus genomen worden. De ‘do not’ is dus: ga niet zelf oplossingen bedenken en van bovenaf aanbieden of zelfs opleggen. Fysieke klachten los je niet alleen op door korting op de sportschool aan te bieden. Nee, vraag aan medewerkers welke problemen zij op de werkvloer ervaren en vraag door welke oplossingen zij zelf zien.”

Als voorbeeld wijst hij op een bouwbedrijf, dat van zichzelf vond best veel te doen aan vitaliteit, tot workshops voor gezonde voeding aan toe. “Faciliteiten voor de mensen op kantoor”, vond men op de werkvloer. Bijvoorbeeld de servicemonteurs, die dagelijks kilometers lopend afleggen. Zij kwamen zelf met het idee voor ondersteuning door een podotherapeut. En inderdaad, beter schoeisel bleek de sleutel tot een sterke afname van fysiek ongemak.

Tip twee: begrijpelijke taal

Een tweede valkuil is communiceren in taal die praktische mensen niet aanspreekt. Louisse: “Termen als duurzame inzetbaarheid en employability zeggen de gemiddelde vakman of vakvrouw niets. Ze vinden het al snel zweverig.”

Hij adviseert woorden te gebruiken die mensen op de werkvloer snappen. Hij geeft twee voorbeelden hoe het begrip ‘vitaliteit’ meer concreet kan worden gemaakt: (1) fit zijn in je lichaam en in je hoofd, (2) ondersteuning (hulpmiddelen) om je werk gezond en veilig te houden.

Tip drie: creëer bewustzijn

De derde ‘do’ is er niet alleen over praten, maar het praktijkmensen daadwerkelijk laten ervaren. Louisse heeft bijvoorbeeld goede ervaringen met een ‘ouderdomspak’. “Zo’n pak geeft extra gewicht aan je lichaam en een neusklem zorgt ervoor dat je minder goed kunt ademhalen. Zo simuleer je een afname in spiermassa en longcapaciteit. Mensen ervaren hierdoor hoe het is om hetzelfde (zware) werk te doen in een lichaam dat 10 jaar ouder is. Zo’n oefening vergeten ze nooit meer.”

“Pas als mensen zich bewust worden van een probleem, gaan ze er iets aan doen”, concludeert hij. “Alle communicatie en aangeboden oplossingen zijn zinloos, als de doelgroep zich niet bewust is van de impact op hun werk en hun leven.”

Ondersteuning van software

Voor praktische vakmensen is het vaak een uitdaging om te werken met computers en softwareapplicaties, weet Louisse uit ervaring. “Software kan werk vereenvoudigen maar is vaak onnodig complex, waardoor de potentiële winst onvoldoende wordt benut.”

Marcel de Dood, Product Director HR & Payroll bij Exact, wijst als voorbeeld op HR-software. “Door allerlei mutaties digitaal te laten binnenkomen, bereikt HR efficiency voor zichzelf. Maar vaak ziet HR niet het efficiencyverlies op de werkvloer, door geïrriteerde medewerkers die aan collega’s moeten vragen hoe het werkt.”

Om die reden is de applicatie Exact Online HR voor het aanvragen van verlof of doen van declaraties zo simpel mogelijk gehouden. Exact Online Bouw is specifiek ontwikkeld voor bouwvakkers. “Die kunnen bijvoorbeeld met hun mobiele telefoon foto’s toevoegen aan een projectdossier. Foto’s maken kan iedereen wel. Als je die niet via een bijlage aan een mail naar kantoor hoeft te sturen, neem je al grote drempels weg.”

Veilige werkomgeving

Tot slot is vitaliteit, zeker bij praktische beroepen, vaak gericht op fysieke aspecten. De mentale, emotionele kant moet niet worden vergeten, benadrukt Louisse. “Leidinggevenden hebben hierin een cruciale rol. De belangrijkste taak van een leidinggevende is ervoor zorgen dat mensen zich veilig voelen om te praten over hoe ze in hun vel zitten. Punt.”

Dit artikel is gesponsord doorExact Software.