Een kussen, een duikpak en een doos met tissues. Drie willekeurige objecten, maar alle drie speelden ze een belangrijke rol tijdens een van de digitale trainingen van Flor Gerritsen, L&D Consultant bij ICM. “In vergelijking met een fysieke training is leren op afstand letterlijk afstandelijker. En om dat te compenseren, streef ik naar de menselijke verbinding. Daarom vroeg ik de deelnemers laatst om iets te laten zien uit hun persoonlijke omgeving, een item dat toont hoe ze in de training zaten. Die doos met tissues kwam van een cursist die al een tijdje thuis zat in quarantaine. Dat duikpak hoorde bij iemand die een nieuwe hobby had opgepakt. En weer een andere deelnemer zat in de slaapkamer, want dat was de enige kamer waar hij kon werken. Vandaar dat kussen.”

Dit voorbeeld laat iets zien van Gerritsens specialisaties. Van huis uit is zij onderwijskundige en in deze tijden van corona leert zij trainers hoe ze hun fysieke training kunnen omzetten naar een online omgeving. Maar daarnaast is ze gefascineerd door verhalen. “Die spelen bij leren en ontwikkelen een heel belangrijke rol. Aan de ene kant geven ze de lessen meer impact. Verhalen stimuleren immers de emotie, en die emotie stimuleert het geheugen. Maar minstens net zo belangrijk: die verhalen zorgen voor meer verbinding en maken het leren leuker.”

Intensief

Minstens net zo belangrijk inderdaad. Want juist bij leren op afstand schiet dat leuke er wel eens bij in. “Online leren is heel intensief”, zegt Gerritsen. “Tijdens een fysieke training kun je als deelnemer regelmatig om je heen kijken, maar nu richten je je ogen zich continu op een punt en worden ze al gauw heel moe Je bent ook heel veel met je hoofd bezig, en dat wordt nog geaccentueerd door dat je voortdurend die koptelefoon op hebt."

"Ondertussen onderbreekt een beeldscherm het directe contact met de andere deelnemers, terwijl dat juist zo belangrijk is. Toen mijn cursisten de kans hadden gehad om hun tissues, hun kussen of hun duikpak te laten zien, zag je dat ze zich gingen ontspannen. Het delen van persoonlijke verhalen zorgt ervoor dat deelnemers ervaren dat hun beleving ertoe doet en dat ze door de groep worden gehoord. Mensen worden opener, en er ontstaat meer interactie.”

Niet zomaar fysieke training omzetten

Vandaar haar advies aan de opleiders die ze traint: zet je fysieke training niet een op een om naar een digitale. “Voor de coronacrisis dachten we dat online leren vooral geschikt was voor kennisgerichte trainingen. Echter, tijdens zo’n online training kun je juist de nadruk leggen op inzicht en toepassing. Probeer te vermijden dat mensen continu naar een beeldscherm kijken. Oké, een  theorie bespreken is prima, maar na zo'n 10 minuten moet je overschakelen op interactie of een offline opdracht. Ook is het verstandig om regelmatig uiteen te gaan in subgroepen. Een groot voordeel: dat creëert intimiteit, een onderlinge verbondenheid"

"Bovendien is er sprake van interactie, tijdens die afzonderlijke sessies, maar ook daarna. Als online trainer moet je iets meer de regie pakken dan bij een fysieke training, maar dat zorgt uiteindelijk juist voor een meer ontspannen sfeer.”

Introvert

Terug naar de titel van dit artikel: ‘Online leren: van uitdaging naar impact’. Want inderdaad bieden online trainingen in vergelijking met fysieke trainingen enkele voordelen. Zo is het volgens Gerritsen gemakkelijker om de introvertere deelnemer meer ruimte te geven zonder dat deze zich extravert hoeft te gedragen. “Nee, natuurlijk hoeven niet alle deelnemers evenveel te zeggen, maar het is wel de bedoeling dat iedereen zijn leerbehoefte vervuld ziet. Kies daarom voor een werkvorm die ervoor zorgt dat iedereen aan bod komt, ook degenen die het fijn vinden langer na te denken over hun antwoord. Werkvormen met de chat werken daarbij goed.”

Een laatste tip: probeer zowel in de keuze van werkvormen en in de technische toepassingen die je gebruikt, de fysieke interactie zo veel mogelijk te benaderen. Want volgens Gerritsen kan er meer dan je misschien zou denken. “Gelukkig komen er steeds nieuwe tools en online programma’s die daarbij helpen. Neem systemisch werken. Daar staan mensen ten opzichte van elkaar in een ruimte, bijvoorbeeld in een familieopstelling. Ook dat valt nu online te realiseren, met een prachtig platform waarin je je eigen avatar kunt besturen.”

De toekomst

Gerritsen hoopt dat organisaties blijven investeren in online leren, ook wanneer we weer fysiek samen kunnen komen. “De combinatie online en offline maakt leren flexibel en bovendien bieden dit soort nieuwe interventies ons de kans om echt de brug te slaan  van leren naar de werkpraktijk. Dat is een stuk beter dan leren in een afgesloten lokaal, ver weg van de realiteit. Juist door een combinatie van online en offline maak je echt impact!”

Dit artikel is gesponsord door ICM .